Jak zaprojektować, testować i skutecznie wdrożyć aplikację mobilną?

Czy mój pomysł ma sens?

Jak rozpoznać potrzeby grupy docelowej? Spytaj jak najwięcej osób o to, z jakich narzędzi korzystają, jak je oceniają i dlaczego. Jakie są najmocniejsze i najsłabsze strony rozwiązań które używają. Takie informacje na samym początku pozwolą nakierować Cię przynajmniej orientacyjnie na obszary, którym warto przyjrzeć się dokładniej i w których drzemie potencjał do zaistnienia Twojego rozwiązania.

Dzięki wstępnym wywiadom dowiesz się również jaka jest Twoja przyszła konkurencja i jak odbierają ją użytkownicy. To bardzo cenna wiedza, która pozwoli bardziej krytycznie spojrzeć na dostępne na rynku rozwiązania – nie przez pryzmat tego, co Tobie samemu podoba się w innych aplikacjach, ale z punktu widzenia użytkownika, który nierzadko spędza bardzo dużo czasu używając określonych rozwiązań.

Do dzieła

Zakładamy, że wiesz już dokładnie jakie działania mają być realizowane za pomocą aplikacji. Przemyślałeś również powody, dla których znajdzie się wystarczające grono osób korzystających z Twojego rozwiązania. Zatem czas na rozpoczęcie prac w taki sposób, aby jak najszybciej i z jak najmniejszym poziomem ryzyka dostarczyć oprogramowanie Twoim przyszłym odbiorcom.
Bez względu na to, jaką ostatecznie rolę pełni tworzona przez nas aplikacja, sam proces projektowy wygląda podobnie i obejmuje trzy główne filary prac:

1. Przemyślane zaprojektowanie aplikacji pod kątem potrzeby grupy docelowej (konsumentów lub naszych pracowników).

2. Zweryfikowanie koncepcji i późniejszego projektu poprzez badania z użytkownikami, dzięki czemu dowiemy się, które elementy projektu wymagają usprawnień, a które już pozwalają użytkownikom na realizację zadań.

3. Udostępnienie aplikacji użytkownikom, analizowanie sposobu jej użycia oraz utrzymanie i rozwój.

Dlaczego mówimy o filarach procesu wytwarzania oprogramowania, a nie o etapach? Wynika to z faktu, że praktycznie wszystkie z powyższych działań są realizowane iteracyjnie. Już po zaprojektowaniu części aplikacji w zakresie pozwalającym zasymulować realizację nawet jednego z wielu procesów, należy przeprowadzić badania z użytkownikami. Te pozwolą na rozpoznanie problemów, które mają użytkownicy z zaprojektowanym systemem. Dzięki temu możesz wprowadzić odpowiednie usprawnienia już na tym etapie i korzystać z nich w toku dalszych prac. Taką sekwencję należy powtarzać aż do osiągnięcia docelowej formy projektu na potrzeby implementacji.

Pamiętaj o różnorodności

Projektując aplikację mobilną należy brać pod uwagę specyficzne cechy systemów operacyjnych, z jakich korzystają użytkownicy smartfonów. Największy udział w rynku mają: Android – system operacyjny autorstwa Google i stosowany przez różnych producentów smartfonów i tabletów takich, jak Samsung, LG czy Huawei oraz iOS – system operacyjny dostępny wyłącznie na urządzeniach iPhone i iPad produkowanych przez Apple. Na wykresie 1 możesz zobaczyć ile w skali globalnej wynosi udział w rynku tych wiodących systemów operacyjnych z podziałem na tablety i smartfony.

Każdy z wiodących producentów systemów mobilnych – Google oraz Apple – zaleca korzystanie z opublikowanych przez siebie wytycznych pokazujących jak należy projektować aplikacje. W obszernych dokumentach skierowanych dla projektantów i programistów znajdują się między innymi takie informacje jak zalecane rozmiary tekstu i ikon, umiejscowienie głównych elementów akcji, rodzajów komunikatów itp. Warto zapoznać się z tymi dokumentami i stosować ich zapisy w projekcie ponieważ w skrajnych przypadkach brak zastosowania się do wytycznych może spowodować problem z zamieszczeniem naszego oprogramowania w sklepie z aplikacjami.

Uwzględnienie zaleceń związanych z projektowaniem oprogramowania na systemy Android i iOS jest bardzo ważne z punktu widzenia użytkownika. Dzięki zachowaniu spójności pomiędzy systemem operacyjnym a naszą aplikacją pozwalasz swoim odbiorcom na swobodne, niewymagające wysiłku korzystanie z funkcji. Użytkownik nie musi uczyć się interfejsu, poznawać nowych mechanizmów działania. Wystarczy, że będzie bazował na swoim dotychczasowym doświadczeniu.

Podczas projektowania rozwiązania na dwa systemy z pewnością zmierzysz się z problemem spójności obu wersji aplikacji. Skoro Android i iOS znacznie różnią się od siebie, czy aplikacja powinna być jednakowa dla obu systemów czy dostosowana dla każdego z nich? Biorąc pod uwagę przyzwyczajenia użytkowników do systemu, z którego aktualnie korzystają, polecam Ci dostosowanie każdej z aplikacji do danego środowiska. Pokusa dostarczenia niemal identycznego oprogramowania dla Android i iOS jest spora, jednak wykluczają to zarówno wspomniane wytyczne projektowe, jak i dobro użytkownika.

Jak ma wyglądać tworzona aplikacja?

Kiedy masz już ukończone i przebadane prototypy (lub ich fragmenty, moduły) aplikacji na poszczególne systemy operacyjne, możesz rozpocząć prace graficzne, nadające odpowiedni i ostateczny wygląd poszczególnym ekranom. Uwzględniając te same wytyczne, które stosuje się podczas projektowania, opracowujemy każdy ekran aplikacji uwzględniając poszczególne stany, w których mogą występować, np. lista plików, które można wybrać powinna być pokazana w stanach: wybrano wszystkie, nie wybrano, wybrano niektóre. Projekty graficzne powinny również zostać przetestowane z użytkownikami i usprawnione na podstawie obserwacji z takich badań. Mimo, że grafika nie zawiera żadnych dynamicznych obszarów, jak chociażby pola wpisywania tekstu, można „dołożyć” je w programie do projektowania i zasymulować tym samym ich działanie w docelowej wersji aplikacji.

Warto na tym etapie wprowadzić wszystkie usprawnienia, co pozwoli podejść do kolejnych działań z większą dozą pewności co do użyteczności docelowego rozwiązania. Warto mieć na uwadze, że od tego momentu wszystkie zmiany będą musiały być wprowadzone na zaimplementowanej aplikacji, co wpływa zarówno na czas wprowadzania zmian jak i ich koszt.

A jak działać?

Implementacja prototypów to najbardziej kosztowny i złożony etap. Wiąże się też z podjęciem strategicznej decyzji, jeszcze przed rozpoczęciem prac. Możemy bowiem rozróżnić dwa główne rodzaje aplikacji mobilnych: natywne i hybrydowe.

Aplikacje natywne są przygotowywane od samego początku z myślą o konkretnym mobilnym systemie operacyjnym. Wymagają zatem utworzenia zupełnie oddzielnych aplikacji dla Androida i iOS. Wiąże się to z większymi kosztami, jednak daje szersze możliwości. Aplikacja natywna może wykorzystywać praktycznie wszystkie dostępne w smartfonie czujniki, moduły sprzętowe czy funkcje. Jest możliwa silna integracja z systemem operacyjnym, na podstawie wytycznych, które udostępniają sami producenci.

W przypadku aplikacji hybrydowych oprogramowanie zostaje utworzone raz, wspólnie dla obu systemów operacyjnych. Na etapie kompilowania, „generowania” aplikacji powstają wersje przeznaczone dla każdego z systemów operacyjnych, który jest wspierany przez narzędzia przeznaczone do tworzenia aplikacji hybrydowych (np. Appcelerator). Tym sposobem możesz zaoszczędzić na kosztach implementacji. Wadą takiego rozwiązania jest to, że trudniej jest zintegrować taką aplikację ze wszystkimi czujnikami i modułami urządzenia. Niekiedy bywa to niemożliwe. Dodatkowo uznaje się, że aplikacje hybrydowe są mniej wydajne od swoich natywnych odpowiedników. Wiąże się to niejednokrotnie z wolniejszym działaniem aplikacji oraz mniejszym stopniem natychmiastowego reagowania na działanie użytkownika.

Decyzja o tym, w jaki sposób wytworzyć oprogramowanie jest bardzo uzależniona od konkretnego przypadku, stąd nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie „aplikacja natywna czy hybrydowa?”.

Wizyta w sklepie

Po zaimplementowaniu i przetestowaniu aplikacji należy zgłosić ją do sklepu z aplikacjami. Zwykle zajmują się tym osoby, które implementują oprogramowanie. Uznaje się, że łatwiej zamieścić aplikację w Sklepie Play (aplikacje na Androida) niż App Store (aplikacje na iOS), gdzie są one dokładnie sprawdzane i weryfikowane. Niemniej, w każdym z tych miejsc jest możliwość oceniania i komentowania aplikacji, dlatego warto dołożyć wszelkich starań, aby finalny produkt był jak najwyższej jakości.

Opinie użytkowników w Google Play czy Apple App Store to również dobry sposób na weryfikowanie odbioru stworzonej aplikacji i zbieranie pomysłów na ulepszanie jej. Sklep agreguje wszystkie uwagi i sugestie, które pozwolą znaleźć niezauważone wcześniej błędy, zarówno funkcjonalne jak i związane z użytecznością. Uwadze użytkowników rzadko kiedy umykają nawet najdrobniejsze szczegóły. Dobrze wykorzystana informacja zwrotna od użytkowników pozwoli na ulepszanie i rozwój aplikacji, a ogólna ocena programu w sklepie pomoże wskazać, czy wprowadzane zmiany idą w dobrym kierunku.